مجموعه مطالب کمیاب به زبان پارسی
مجموعه مطالب کمیاب به زبان پارسی
درباره این مجموعه
کتابخانه کنگره مجموعهای قابل توجه از نسخههای خطی نادر فارسی، کتابهای چاپ سنگی و آثار اولیه و همچنین کتابهای چاپی است که در بخش آفریقا و خاورمیانه (AMED) و بخش کتابهای کمیاب و مجموعههای ویژه نگهداری میشوند. بیشتر این نسخههای خطی و کتابهای چاپ سنگی فارسی در دهه 1930 توسط کرکور میناسیان (1874-1944)، فروشنده مشهور هنرهای زیبای اسلامی و خاور نزدیک با مؤسساتی در نیویورک و پاریس، برای کتابخانه تهیه شد. دستاوردهای میناسیان شامل گنجینه هایی از کل خاورمیانه با کتاب ها و نسخه های خطی کمیاب به زبان های عربی، فارسی، ترکی و ارمنی بود. از دهه 1930، کتابخانه به خرید تعداد کمی از نسخههای خطی و چاپ سنگی فارسی در حراجیها، و از فروشندگان نسخههای خطی و کتابهای عتیقه از جمله کریستیز و ساتبی ادامه داده است. کتابخانه همچنین از سخاوت افرادی که مطالب فارسی کمیابی را که از خانواده های خود به ارث برده اند و قبل از جنگ جهانی دوم در ایالات متحده یا اروپا حضور داشته اند، اهدا کرده اند.
این نسخههای خطی نادر فارسی، چاپ سنگی 1 و کتابهای چاپ اولیه 2 شامل آثاری در بسیاری از رشتهها هستند، اما آثار تاریخی و ادبی غالب هستند. تعدادی از این آیتمها گلچینهایی از شعرهای کلاسیک و کمتر شناختهشده هستند که با سبکهای خوشنویسی زیبا نوشته شده و با مینیاتور مصور شدهاند. بسیاری نیز دارای پابندهای زیبا هستند. تعدادی از کتابهای تذهیب شده آثاری چندزبانه است که علاوه بر فارسی شامل قطعات عربی و ترکی با محوریت موضوعات علمی، دینی - فلسفی و ادبی است و برخی دیگر از کتب مقدّس برای تمامی سنتهای اقرار در جهان اسلام است.
بخش خاور نزدیک کتابخانه بیش از 40 مورد از این کتابهای خطی و چاپ سنگی کمیاب فارسی را برای اولین بار در نمایشگاه «هزار سال کتاب فارسی» بین 27 مارس 2014 تا 30 سپتامبر 2014 برای عموم به نمایش گذاشت. در نتیجه علاقه ایجاد شده توسط این نمایشگاه، بخش خاور نزدیک با حمایت بسیاری از بخشهای کتابخانه، پروژه دیجیتالیسازی را در سال 2015 با هدف دیجیتالی کردن تمام گنجینههای کمیاب فارسی زبان در کتابخانه آغاز کرد که تمامی نسخههای خطی و چاپ سنگی را پوشش میدهد. و مجموعههای کتاب چاپ اولیه و همچنین مجموعه نادری از صحافیهای اسلامی که از کرکور میناسیان در دهه 1930 به دست آمد. در حال حاضر این مجموعه دارای 169 نسخه خطی و منتخبی از عناوین چاپ سنگی و چاپ اولیه است. با دیجیتالی شدن تعداد بیشتری از آثار لیتوگرافی و چاپ اولیه، عناوین بیشتری در آینده نزدیک به سایت اضافه خواهند شد.
از قرن دهم پس از میلاد تا به امروز، زبان فارسی به زبان فرهنگی منطقه بزرگی از غرب آسیا تا آسیای مرکزی و جنوبی تبدیل شد. امروزه فارسی زبان مادری است که در ایران، افغانستان، تاجیکستان و برخی از مناطق آسیای مرکزی و جنوبی و قفقاز صحبت می شود. این پروژه رقومی سازی کمیاب به زبان فارسی به وضوح تنوع و ماهیت جهان وطنی مجموعه را منعکس می کند، زیرا تعداد قابل توجهی از نسخه های خطی و کتاب های چاپ سنگی علاوه بر سرزمین های بومی فارسی زبان از هند، آسیای مرکزی، قفقاز و مناطق تحت سلطه عثمانی سرچشمه می گیرند. ایران، افغانستان و تاجیکستان. حتی تعداد زیادی از چاپ های اولیه فارسی، به ویژه ترجمه های فارسی کتاب مقدس، در اروپا و غرب، در چاپخانه های مدرن قرن نوزدهم و بیستم منتشر شد.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
منتخب شاهنامۀ | شاهنامۀ/ فردوسى | مثنوى معنوى | دیوان حافظ /خطی | کلیات سعدى |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
یوسف و زلیخا از هفت اورنگ/جامی | پنج گنج یا خمسۀ نظامى گنجهاى | گزیده ای از شعر کلاسیک فارسی. نسخه خطی. ایران، 1833 | روحی. دیوان روحی. دفتر روحانی. نسخه خطی کپی شده در ترکیه | هشت بهشت / امیر خسرو دهلوی |